Sayın milletvekili,
Bir deprem ülkesi olan Türkiye`nin en önemli gündemlerinden biri depreme hazırlık ve deprem sonrası oluşacak hasarların en aza indirilmesi konusunda yapılması gereken çalışmalardır. Özellikle yakın geçmişte yaşanan depremlerin neden olduğu büyük acılar yurttaşlarımızın hafızalarında tazeliğini korumaktadır. Yurttaşlarımız çözüm beklemektedirler.
Depreme hazırlık ve deprem sonrası oluşacak hasarların en aza indirilmesi konusunda atılması gereken birçok adım bulunmaktadır. Bu adımların en önemlilerinden biri yapı üretimi aşamasının mühendislik esaslarına uygun olarak gerçekleştirilmesinin sağlanmasıdır. Öyle ki deprem hasarlarının çok büyük bir kısmı inşaat hatalarından kaynaklanmaktadır. Bu alanda yapılacak düzenlemelerin başında ise şantiye şefliği görevi gelmektedir.
Bilindiği üzere şantiye şefliği; bir yapının veya mühendislik-mimarlık hizmeti gerektiren herhangi bir işin plan, proje ve hesaplarına, ilgili fen ve sanat kurallarına ve teknik mevzuata uygun olarak yürütülmesi ve denetlenmesi işidir. Ayrıca işçi sağlığı ve iş güvenliğini şantiye sahasında gözetmek gibi önemli bir rolü vardır. Bugün ülkemizde her yıl iki binin üzerinde işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiğini ve bunun büyük çoğunluğunun inşaat işlerinde olduğunu vurgulamamız gerekir.
Yapı üretim sürecinde bu kadar önemli yeri olan şantiye şefliği görevinin gerek mevzuatta yer alan gerekse uygulamada yaşanan eksiklikler ve yanlışlıklar nedeniyle layıkıyla yerine getirilmemesi hem inşaat hatalarında hem de işçi ölümlerinde önemli bir etkendir.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından bu konuda kapsamlı çalışmalar yapılmış, bu çalışmalar raporlar haline getirilerek kamuoyuyla, tüm ilgili kurum/kuruluşlarla ve değerli milletvekilleriyle paylaşılmıştır. Son olarak Odamızın katkılarıyla hazırlanan Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik taslağı TMMOB tarafından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına gönderilmiştir.
Bakanlık, Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte değişiklik yapma ihtiyacı duymuş, hazırladığı taslağı da ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşmıştır. Ne yazık ki yapılan çalışma ihtiyacı karşılamaktan uzaktır.
Öncelikle altını çizmek gerekir ki sınırlı durumlar dışında, her şantiye şefi sadece bir şantiyede tam zamanlı olarak görevlendirilmelidir.
Şantiye şefleri TMMOB tarafından belirlenen mühendislik asgari ücretinin altında çalıştırılmamalı, hak ve ücretleri yasal güvenceye alınmalıdır.
2020 yılına ait yapı ruhsatı verilerine göre, toplam ruhsatlar içerisinde inşaat mühendisi üyelerimizin üstlendikleri şantiye şefliği oranı yüzde 45,8`dir. Yapı ruhsatlarının önemli bir oranında şantiye şefliği görevlendirmesi uygun meslek gruplarından yapılmamaktır.
Şantiye şefliği, sürekli eğitime gereksinim duyan bir görev alandır. Dolayısıyla bu görevin yerine getirilmesi için ilgili meslek odalarının vereceği eğitimlere katılıp belgelendirilmesi gerekir.
Şantiye şefliği görevinin, sadece resmi prosedürleri tamamlamak amacıyla kâğıt üstünde kaldığı bilinmektedir. Bir deprem ülkesinde, can güvenliği açısından asli bir çalışma alanı olan şantiye şefliğinin, ilgili kurum ve kuruluşların gözü önünde bu şekilde uygulanması büyük tehdit oluşturmaktadır.
Odamızın, şantiye şefliği alanında sorunların çözümü için önerilerini Bakanlığa iletmiş olmasına rağmen Bakanlığın hazırladığı taslak, yapı güvenliğinin önemsenmediğini göstermektedir.
Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte; şantiye şefliği ve idarenin görevleri, uygulanacak ilke ve kurallar, şantiye şeflerinin çalışma usulü ve ilgili idarenin görevleri gibi başlıklarda yapılması gereken değişiklikleri, yukarıda açıkladığımız gerekçeler doğrultusunda Bakanlığın hazırladığı taslak üzerinden değerlendiren İMO görüşünü bilginize sunuyoruz. Bakanlığın hazırladığı taslak yürürlüğe girmeden önce ihtiyaç duyulan değişikliklerle revize edilmesi için katkı sunmanızı bekliyoruz.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu
