Ankara`da 21 Bina Boşaltıldı:
Her Şantiyeye Bir Şef` Hayati Bir İhtiyaçtır
Ankara`da 21 Bina Boşaltıldı:
Her Şantiyeye Bir Şef` Hayati Bir İhtiyaçtır
Ankara`nın Çankaya İlçesi, İleri Mahallesinde 09.04.2021 tarihinde Mektep Sokak`ta bir arsada yapımına başlanan inşaat çalışması sırasında temel kazısının bitişiğinde bulunan Altay Sokak`taki 8 katlı Açelya Apartmanının temelinde kayma meydana gelmiştir. Binanın temelinde boşluk oluşmasıyla çökme tehlikesi meydana gelmiş ve Açelya Apartmanı ile beraber toplam 21 bina tahliye edilmiştir.
Güvenli yapıların oluşturulması açısından üç ana bileşen vardır: bunlar, projelendirme süreci, inşa süreci ve denetim sürecidir. Yaşanan olay; başta yapı üretim süreci, kent planlaması ve yapı denetimi olmak üzere ülkemizdeki yapı üretiminin fotoğrafını göstermektedir.
Ülkemizin yakın tarihinde yaşanan depremlerin ardından ortaya çıkan sonuçlardan da açıkça anlaşılacağı üzere, büyük oranda inşa sürecinde yaşanan olumsuzluklar ve hatalardan kaynaklı yapılar hasar görmektedir. Ancak ne yazık ki yapılarımızın hasar görmesi, hatta yıkılması için depreme bile gerek olmamakta, yapılarımız kendiliğinden çökmektedir. Konya`da çöken Zümrüt Apartmanı, İstanbul Kartal`da çöken Yeşilyurt apartmanı hafızalarda tazeliğini koruyan örneklerdir. Olmaması gereken sıklıkla kendini tekrar eden bu acı olaylardan sonuç çıkarılmamış, gerekli adımlar atılmamıştır. Açıkçası bu tecrübeler hiç yaşanmamış, halkın can ve mal güvenliği tehdit altında değilmiş gibi davranılmaktadır.
Binalarda hasarların oluşmasına en çok neden olan süreç inşa süreci olmakla birlikte, bu süreçte kilit rol oynayan şantiye şefliği de en çok ihmal edilen, önemsizleştirilen ve yalnızca bir imzaya indirgenen görevlerin başında gelmektedir. Maalesef karar vericiler tarafından inşaat mühendisliğinin ara eleman statüsüne getirilmeye çalışılmasının somut ifadesi şantiye şefliği gibi önemli bir görevin konumlandırıldığı seviyede kendini göstermektedir.
Yapı üretim sürecinde meslektaşlarımızın ara eleman olarak konumlandırılmasının acı sonuçlarını sadece deprem, sel ve benzeri doğa olaylarının sonuçlarında değil, son olarak Ankara`da gördüğümüz gibi, hiçbir doğa olayı olmaksızın binalarda yaşanan çökme, zemin kayması gibi olaylarda da görmekteyiz. Gerektiği gibi faydalanılmayan mühendislik hizmetinin yol açtığı enerji kaybı, maliyet artışı, israf ve güvenlik açığı görmezden gelinemez seviyelere ulaşmıştır.
Bilindiği üzere şantiye şefliği; bir yapının veya mühendislik-mimarlık hizmeti gerektiren herhangi bir işin, plan, proje ve hesaplarına, ilgili fen ve sanat kurallarına, teknik mevzuata uygun olarak yürütülmesi ve denetlenmesi işidir. Şantiye şefinin görevi, yapının fen ve tekniğe, ruhsat ve projesine uygun olarak inşa edilmesi ikincisi inşaatın iş ve işlemlerinin planlanması, sevk ve idaresidir. Açıkçası şantiyeden hiç ayrılmaması gereken bir görev olduğu bilinmektedir. Oysa mevzuatımıza göre, bir mühendis 30.000 m2`ye kadar 5 ayrı işin şantiye şefliğini yapabilmektedir.
Can güvenliği için asli bir çalışma alanı olan şantiye şefliğinin, herkesin gözü önünde ve ilgili her kurum ve kuruluşun bilgisi dahilinde sadece kağıt üzerinde kaldığı bilinmektedir.
İnşaat Mühendisleri Odası olarak şantiye şefliği konusunda çözüm önerilerimiz açıktır: İstisnai durumlar dışında, her şantiye şefi sadece bir şantiyede tam zamanlı olarak görevlendirilmeli, şantiye şefliğinin üstlenilmesinde; yapım işinin konusunun, niteliğinin, büyüklüğünün ve ilgili imalatların oranının dikkate alınması, keyfi uygulamaların sonlandırılması için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
