İstanbul Şubemizde Ülkemizin İlk Kadın İnşaat Mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman Anısına İnşaat Mühendisliğinde Öncü Kadınlar Belgeseli Gösterimi ve Söyleşi
İMO İstanbul Şubesi Kadın İnşaat Mühendisleri Komisyonu tarafından düzenlenen "Ülkemizin İlk Kadın İnşaat Mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman Anısına İnşaat Mühendisliğinde Öncü Kadınlar Belgeseli Gösterimi ve Söyleşi" etkinliğimiz 8 Şubat 2020 tarihinde Şubemizin Konferans Salonunda gerçekleşti. Etkinliğimiz Şubemiz Kadın İnşaat Mühendisleri Komisyonu Başkanı Elif ERSOY`un konuşmasıyla başladı.
 Elif ERSOY şöyle konuştu:
 Sevgili Kadın Arkadaşlar,
Değerli Katılımcılar,
Sevgili Meslektaşlarım,
İnşaat Mühendisliğinde Öncü Kadınlar Belgeseli Galasına hoş geldiniz. İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu adına sizleri saygıyla selamlıyorum. Bugün aramızda olan öncü kadınlara sadece inşaat mühendisi kadınlar adına değil evde, işte, yolda yani hayatın her alanında ötekileştirilen, ezilen, sömürülen, dışlanan, şiddete uğrayan kadınlar adına da teşekkür ediyorum. Sadece Öncü Kadınlar Belgeseline verdikleri destek için değil bugün bizleri onurlandırdıkları için de teşekkür ediyorum.
İnşaat mühendisliği ve kadın başlığı ile bir çalışma yapılması gerektiğini düşünen, öncü kadınlar fikrini üreten ve geliştiren, çalışma grubunu bir araya getiren, yoğun emekle belgeseli hazırlayan kadın inşaat mühendisleri komisyonu üyesi arkadaşlarıma ve özellikle belgesel hazırlama fikrini ilk dile getiren Ayşegül Bildirici Suna`ya teşekkürlerimi sunuyorum.
 
Sevgili Katılımcılar,
Bu çalışmanın sıradan olduğu sanılmasın, sıradan bir belgesel çalışması gerçekleştirildiği düşünülmesin. Bu bir tarih çalışmasıdır. Daha doğrusu tarihin yeniden yazılma çabasıdır. Kadın olmadan hayatı, kadın olmadan meslek alanlarını; kadın olmadan şantiyelerin, proje bürolarının öyküsünü anlatmaya çalışan, kadın olmadan tarih yazanlara bir itirazdır.
İnşaat Mühendisliğinde Öncü Kadınlar Belgeseli ile "resmi" ve "erkek egemen" tarihin dışında bir başka tarih olduğunu kanıtlayan nadide bir çalışma gerçekleştirildi. Tarihin kadın erkek eşitliği üzerinden anlatılabileceğini; tarihin kadınların karşılaştığı zorlukları ve zorlukları aşma iradelerinin teslim edilerek de yazılabileceği kanıtlandı.
Bunun ilk tarih yazımı olduğu sanılmasın. Kadınların var olma ve eşitlik mücadelesinin tarihi eskilere dayanmaktadır. ABD`de 8 Mart 1857`de eşit işe eşit ücret talebiyle başlayan mücadelenin nasıl bir güçlü tarih yazımı olduğu, 8 Mart`ın kadın mücadelesinin simgesi olarak kabul edilmesinden anlaşılabilir. ABD`li dokumacı işçiler, hiç şüphe yok ki öncü kadınlardır.
 
Kadınların maraton koşmasının yasak olduğu 1967`de, ABD`de düzenlenen bir maratonda yasağı delerek, kadınların atletizmin her dalında yarışmacı olabileceğini gösteren ve bu uğurda büyük zorluklara göğüs geren Kathrine Switzer öncü kadındır.1955 yılında ABD`de, yasak olmasına rağmen, beyazlara ayrılan koltuklara oturarak özgürlük mücadelesinin fitili yakan Rosa Parks öncü kadındır. Ülkemizde de Mustafa Kemal Atatürk`ün seçme ve seçilme hakkını kadınlara vermesiyle birlikte hayatın her alanında varız.
 
İlk kadın tiyatro sanatçısı Bedia Muvahhit; ilk kez kadın haklarından söz eden Nezihe Muhiddin; ilk kadın muhtar Gül Esin; ilk kadın hakim Suat Berk; ilk kadın tıp doktoru Safiye Ali ve diğerleri öncü kadınlardır. İnşaat Mühendisliğinde Öncü Kadınlar Belgeseli`nin ithaf edildiği ilk kadın inşaat mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman da öncü kadındır. Sadece ilk kadın inşaat mühendisi olarak değil, ilk voleybolcu kadın olarak da öncülük etmiş, çığır açmıştır. Bizler bugün onların ve bugün aramızda olan sevgili kadın meslektaşlarımızın açtığı yoldan yürüyoruz. Sevgili Gürayman`a ve diğer öncü kadın meslektaşlarımıza çok şey borçluyuz.
 
Sevgili Meslektaşlarım,
Öncü kadınlar çığır açmış, açtıkları yoldan binlerce kadın yürümüş ancak kadın inşaat mühendislerinin sorunları varlığını devam ettirmiştir. İlk kıvılcımı çakanlar mücadelenin de fitili ateşlemiştir.Şöyle de ifade edilebilir: Öncü kadınlar bizlere eşitlik ve özgürlük mücadelesi için fırsat yaratmıştır.
 
Değerli Katılımcılar,
Evet kadın inşaat mühendislerinin sorunları bulunmaktadır. Bazıları tüm çalışanların karşı karşıya bulunduğu sorunların parçasıdır, bazıları ise sadece kadınların yaşadığı sıkıntılardır. Biz inşaat mühendisi kadınlar inşaat mühendisliği ailesinin önemli bir parçasıyız. TMMOB verilerine göre kadın-erkek mühendislerin oranı 1/6`dır. Bir başka ifade ile mühendislerin oranı yüzde 15 civarındadır. İnşaat mühendisliğinde ise bu oran biraz daha aşağılardadır.
 
Kadınların inşaat mühendisliğini tercih etmeme nedenleri, mesleğimizin "erkek" işi olduğuna dair yaratılan algıdır. Bir yandan genel istihdamda kadın oranı düşüklüğünü mücadele konusu yaparken, diğer yandan bu tür algılarla da mücadele ediyoruz.Ayrıntılara girmeden, birkaç ana başlıkta kadın inşaat mühendislerinin karşı karşıya kaldığı sorunları özetlemek isterim. İlki inşaat mühendisliğini erkek mesleği olduğuna dair yaratılan algıdır. İkincisi çalışma koşulları, özlük haklar, izin ve eşitsiz ücret uygulamasıdır. Üçüncüsü kariyer ve meslekte yükselmede karşılaşılan engellerdir. Dördüncüsü cinsel taciz ve mobbing olaylarıdır.
Elbette öncü kadınlarımızın karşı karşıya kaldığı sorunlarla, bugün kadın meslektaşlarımızın yüz yüze kaldığı sorunlar kısmi düzeyde olsa da farklılık arz etmektedir. Lakin temel yaklaşım varlığını korumuştur. Kadın eve hapsedilmek, iş yaşamının dışına çıkartılmak istenmektedir.Sayın Sabiha Rıfat Gürayman ve diğer öncü kadınlar bu temel yaklaşıma karşı mücadele bayrağını açmışlar ve meşakkatli süreçlerin içinden geçerek kadınların var olduğu, eşit olduğunu kanıtlamışlardır. Öncü kadınların dalgalandırdığı bayrak şimdi bizlerin ellerindedir. Bayrağı aşağıya düşürmeye de niyetimizin olmadığını herkesin bilmesi gerekmektedir.
 
Sevgili Kadınlar,
Bugün burada,  kadının makûs talihini değiştirenlerin öyküsünü izleyeceğiz.  Onların öyküsü bizler için yol göstericidir. Cesaretleri cesaretimiz, kararlılıkları kararlılığımızdır. İyi ki inşaat mühendisliğini tercih etmişiz. İyi ki öncü kadınlar yaratan bir mesleğimiz var. İyi ki Sabiha Rıfat Gürayman`la aynı mesleğe mensubuz. İnşaat mühendisi kadınları selamlıyorum. Belgesel yapımı için emek verenlere kadınlar adına bir kez daha teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum.
 
Açılış konuşmasının ardından hazırlanan halen aktif olan ilk 100 kadın inşaat mühendisinden Şube üyemiz olan ve ulaşılabilen 10 kadın ile yapılan röportajlarından oluşan belgesel izlendi.
 
Belgesel sonrası Şubemiz Kadın İnşaat Mühendisleri Komisyon üyeleri Sinem KOLGU ve Ayşegül BİLDİRİCİ SUNA`nın moderatörlüğünde, belgeselde röportaj yapılan kadın inşaat mühendisleri ve etkinliğe katılanlar, hazırlanan belgesel ve kadın inşaat mühendislerinin meslek ve güncel yaşamındaki kadına yaklaşım üzerine görüşlerini aktardılar.
 
Etkinliğimiz Şube Başkanımız Nusret SUNA`nın kapanış konuşması ve ardından yapılan kokteylle sona erdi. 
 ŞUBE BAŞKANIMIZ NUSRET SUNA`NIN KAPANIŞ KONUŞMASI
 Değerli Kadın Meslektaşlarım,
Değerli Konuklar,
 
Öncelikle belgeseli hazırlayan ve bugün bizlerle buluşturan arkadaşlarıma teşekkür etmek istiyorum. Belgesel, ilk kadın inşaat mühendisimiz Sabiha Rıfat Gürayman anısına yapıldı. Çok isabetli bir tercih olduğunu vurgulamam gerekiyor.
 
Çünkü gerçekten de Sayın Gürayman, öncü kadındır. Sadece ilk inşaat mühendisi değildir. Aynı zamanda ilk kadın voleybolcudur. Elbette kadınların, kadın inşaat mühendislerinin ve kadın sporcuların ve dahi yaşamın içindeki kadının geçmişten bugüne süregelen sorunları bilinmektedir. Sorunlara kaynaklık eden nedenler de hepimizin malumudur.
 
Ancak mim koymak gerekmektedir ki, karşı karşıya bulunduğu bütün sorunlara rağmen kadın mücadelesinin kat ettiği mesafede, Sayın Gürayman`ın attığı cesur adımların tartışmasız etkisi bulunmaktadır.
 
O nedenle "öncü" sözcüğü, Gürayman`a yakışmıştır. Gürayman`ı ve onu takip eden diğer kadın meslektaşlarımızı bayrak yarışının koşucuları gibi kabul etmek ve inşaat mühendisliği tarihi yazılırken öncü kadınlara ayrı bir sayfa açmak gerekiyor. Belgesel, tarih yazımına değerli bir katkı olarak şimdiden vazgeçilmezlerimizden biri olmuştur. Emeği geçenlere, mesai harcayanlara mesleğimiz adına bir kez daha teşekkür ediyorum. Öncü kadınların bir kısmı bugün burada bizlerle oldular. Onlara hem hoş geldiniz diyor hem de onları saygıyla selamlıyorum.
 
Belgesel çalışmasına katılarak ve bugün bizleri şereflendirerek öncü olmaya, rehber olmaya, yol göstermeye, ufkumuzu açmaya, kadınları cesaretlendirmeye devam etme kararlılığı gösterdiler. Var olsunlar, sağ olsunlar.