İMO`dan ODTÜ Yoluna dava

İnşaat Mühendisleri Odası, Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından ihale edilerek yapımına başlanan, kamuoyunda "ODTÜ Yolu" olarak bilinen Dumlupınar Bulvarı ve Mevlana Bulvarı Bağlantısı ihalesine ilişkin İdare Mahkemesi`nde yürütmeyi durdurma ve iptal istemli dava açtı. Açılan dava ile ilgili kamuoyunu bilgilendirmek üzere İMO Ankara Şubesi tarafından 20 Eylül 2013 tarihinde bir basın toplantısı düzenlendi. İnşaat Mühendisleri Odası Lokali`nde düzenlenen basın toplantısında açıklamayı İMO Ankara Şube Başkanı Selim Tulumtaş yaptı.

Basın açıklamasının tam metni:

İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) olarak Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından ihale edilerek yapımına başlanan, kamuoyunda ODTÜ Yolu olarak bilinen Dumlupınar Bulvarı ve Mevlana Bulvarı Bağlantısı işine ilişkin olarak yolun ihale ediliş biçiminin hukuksuz olarak gerçekleştirilmesi ve bu ihaleye bağlı olarak yol yapımına başlanmasında bulunan hukuka aykırılıklar nedeniyle 18 Eylül 2013 tarihinde İdare Mahkemesi`nde yürütmeyi durdurma ve iptal istemli dava açmış bulunuyoruz.

Yol için 1. Derece sit alanı olan ODTÜ Ormanı`nda bulunan ağaçların kesilecek olması ve yolun bölgede yaşayan halkın hayatında yaratacağı fiziksel olumsuzluklar sebebiyle ODTÜ öğrencileri ve 100. Yıl, Çiğdem mahalle sakinleri yola karşı tepkilerini bir süredir dile getirmektedir. Yolla ilgili yürütülen tartışmalar konusunda yetkililerden somut açıklamalar getirilmemişken, yol üzerinden gerek yazılı ve görsel medya gerekse de sosyal medya da yer yer karalama ve hatta hakarete dahi varan tartışmalar yürütülmektedir. Bu anlamda İMO mesleğinin gerektirdiği sorumluluktan kaynaklı ve savunduğu temel ilkeler doğrultusunda kamunun ve ülkenin çıkarlarına uygun olmayan ve halkın rızası dışında gerçekleştirilmek istenen yola karşı yürütülen tartışmalara müdahil olmuştur.

Dava konusu olarak bahsi geçen bağlantı yolu Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından ilk olarak 1991 yılında belediye meclis kararıyla onaylanan Nazım İmar Planında "iki mahalle arasında bir bağlantı yolu" olarak bahsedilmiştir. 1993 yılında yol "trafik yolu" olarak değiştirilmiş, 1994 yılında ise bölgenin gelişimi esas alınarak iki geliş gidiş olmak üzere 4 şeritli bir yol olarak genişletilmiştir. 2007 yılında ise Ankara Üst Ölçek Nazım İmar Planı`nda yolun güzergâhı tanımlanarak, yol iki mahalle arası bağlantı yolu olmaktan çıkarılmış, Eskişehir ve Konya yollarını bağlayan bir otobana dönüştürülmüştür. 17 Mayıs 2013 tarihinde ise Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yolun bir kısmının 1., 2. ve 3. Derece sit alanı olan ODTÜ Ormanı`ndan geçirileceği belirtilmiş, bölgenin sit alanı olmasından kaynaklı olarak Koruma Amaçlı İmar Planı`nın onaylanması zorunluluğu hükme bağlanmıştır. Ayrıca 644 sayılı KHK doğrultusunda söz konusu planların yürürlüğe girmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından uygun bulunması gerekirken, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar`ın twitter üzerinden yaptığı açıklama ile de planların onaylanmadığı ortaya çıkmıştır. Tüm bu gelişmeler ışığında Koruma Amaçlı İmar Planı onaylanmadan çok önce 100. Yıl ve Çiğdem Mahallesi arasında yol inşaat çalışmaları başlamış ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek usul açısından yapılan tüm bu hukuksuzluklara rağmen "yolun her halükarda yapılacağını" kamuoyuna açıklamıştır.

Yol yapımının gündeme getirildiği bu süreçte gerek işin ihale ediliş biçimi gerekse de yolun yapımı açısından birçok açıdan hukuka aykırılıklar bulunmaktadır. Buna göre 2012 ve 2013 yıllarına ait Ankara Büyükşehir Belediyesi`nde ödeneği bulunmayan yol işiyle ilgili ihaleye çıkılması Kamu İhale Kanunu, Belediye Kanunu, Çevre Kanunu ve Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu`na aykırılıklar içermektedir.

Yolun ihale ediliş biçimi 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu`na aykırıdır. Çünkü Kanuna göre yolun ödeneğinin bütçede programlanmış, imar işlemlerinin tamamlanmış ve uygulama projelerinin yapılmış olması gerekir. Ancak ilgili yol projesi bu şartların hiçbirini sağlamadan ihaleye çıkmıştır.

Yolun ihale ediliş biçimi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve 5393 sayılı Belediye Kanunu`na aykırıdır. Çünkü ilgili kanunlara göre yerel yönetimlerin de dahil olduğu kamu idari kurumlarının katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlaması gerekir. Ancak ilgili yol projesi için herhangi bir stratejik plan hazırlanmadan ihale yapılmıştır.

Yolun ihale ediliş biçimi Çevre Kanunu`na aykırıdır. Çünkü kanuna göre otoyollar yapılmadan önce olası çevreye olan etkileri konusunda Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED) yapılmak zorundadır. Kanunda belirtildiği üzere ÇED raporu hazırlanmadan proje hakkında yatırım yapılması ya da ihale edilmesi söz konusu olamaz. Ancak ilgili yol projesi için ÇED süreci işletilmeden ihaleye çıkılmış, çevreye olan olumsuz etkiler hakkında herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır.

Ayrıca yolla ilgili olarak uygulama projelerine esas olan yol projesi henüz onaylanmadan ihale gerçekleştirilmiştir. Uygulama İmar Planı 2013 yılında onaylanan yolla ilgili olarak onay tarihinden bir yıl önce 13 Haziran 2012 tarihinde ihaleye çıkılması idari işlemlerin belirlenebilir ve öngörülür ilkelerine aykırılık taşımaktadır.

Yolun ihale ediliş biçimi açıktır ki; eşit muamele ve rekabet edebilirlik ilkelerini ihlal etmekte, ihalenin alelacele kimlere ihale edilmek istendiği sorusunu gündeme getirmektedir.

Yolun hukuka aykırılıkları yanında olası olumsuz sonuçları da bulunmakta ve bu durum bölge halkı açısından önemli değişiklikler gündeme getirmektedir. Yolun, bir kısmının geçeceği 1. Derece sit alanı olan ODTÜ Ormanı`nın tahrip edilecek olması, yolun geçtiği mahallelerde yolun yol açacağı hava ve gürültü kirliliği, var olan trafiğin başka bir bölgede yoğunlaşması ve bu bölgeden yaşayan yurttaşların göç etmesine sebep olacak olması gibi olumsuz sonuçları bulunmaktadır.  Yolun "halka rağmen, halk için" paradoksu içerisinde hayata geçirilmesi yanında fiziki çevrede de olumsuz etkileri olacağı açıkça görülmektedir. Tüm bu sebeplerin yanında ulaşıma dair ısrarcı bir şekilde "araç odaklı" politikalar geliştirilmesi ve bu doğrultuda "trafiği rahatlatma" iddialarında daha çok yol yapımına odaklanılmasının dün trafik sorununa çözüm olmadığı gibi bugün de olmayacağı açıktır.

Gerek usul açısından gerekse de sonuçları açısından telafi edilemez, geri dönülemez ve imkânsız zararlara yol açacak bu yol projesinin hayata geçirilmesi konusunda yürütülen ısrar ile bölge halkının sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı da ihlal edilmektedir.

Halkın sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşamasının sağlanması İdare`nin görevi aynı zamanda sorumluluğudur. İdare bu anlamda görevini yerine getirmemekte ve halkın görüş ve önerilerini de görmezden gelmektedir. Bilimi ve tekniği halkın ve toplumun yararına kullanmayı esas alan bir kurum olarak, halkı yok sayan ve işleyişi ile de birçok hukuksuzluğu içinde barındıran böylesi bir projede yaşanan hukuksuzluklara karşı da taraf olduğumuzu kamuoyu ile paylaşmayı görev biliyoruz. 

Basına ve kamuoyuna saygı ile duyurulur.